Ngày nay, ai làm việc với dữ liệu cũng ít nhiều nghe đến SQL – ngôn ngữ truy vấn đã tồn tại hơn 40 năm nhưng vẫn là “xương sống” trong kho dữ liệu hiện đại.
Vấn đề là: khi mới bắt đầu, nhiều người thường bị choáng ngợp bởi cú pháp, khái niệm và cách vận dụng thực tế.
May mắn là có rất nhiều cuốn sách được viết riêng cho người học ở từng cấp độ, từ nhập môn đến nâng cao. Trong bài viết này, mình sẽ giới thiệu một số đầu sách uy tín, dễ tiếp cận và thực sự hữu ích để bạn hiểu SQL một cách bài bản, không chỉ biết viết câu lệnh mà còn nắm được tư duy xử lý dữ liệu đằng sau nó.

 

1. “Learning SQL” – Alan Beaulieu:  Cơ bản đến nâng cao, có ví dụ thực tế

Sách hướng dẫn dựa trên nền tảng MySQL. Sách tập trung vào giải thích kĩ các câu lệnh bằng lí thuyết và ví dụ bảng input, output cụ thể. Với lối văn hướng dẫn step-by-step, người đọc dễ dàng áp dụng và tiếp thu.
Đây là cuốn sách phù hợp cho các bạn tự học SQL.
Điểm trừ của cuốn sách này là không có bài tập đính kèm mỗi phần kiến thức.

 

2. “Practical SQL” – Anthony DeBarros: Focus vào data analysis

Sách hướng dẫn dựa trên nền tảng PostgreSQL. Kiến thức được giải thích ngắn gọn dễ hiểu và kèm theo ví dụ cụ thể. Sau mỗi bài đều có phần Wrap it up để tóm tắt kiến thức và bài tập đi kèm.
Điểm đặc biệt của sách nằm ở phần Identify Key Indicators and Trends over Time. Tác giả hướng dẫn cụ thể các bước để tự tạo Database cho riêng mình.

3. “SQL for Data Scientists: A Beginner’s Guide for Building Datasets for Analysis” – Renée M. P. Teate *BEST*

Sách hướng dẫn dựa trên nền tảng MySQL và khắc phục những điểm trừ của cuốn “Learning SQL”.
ĐÂY LÀ CUỐN SÁCH MÌNH ĐÁNH GIÁ CAO NHẤT! Rất thích hợp cho các bạn Newbie.
Dành cho những bạn đã biết về dữ liệu và đang bắt đầu tập làm quen với các câu lệnh, sách hướng dẫn theo dạng step-by-step xuyên suốt thông qua một Database cố định “Farmer’s Market” (có sẵn trong MySQL).
Dưới mỗi bài đều có bài tập cho người đọc luyện tập và có đáp án giải thích ở cuối sách.

4. “The Data Warehouse Toolkit” – Ralph Kimball: Bible của dimensional modeling

Khác với các cuốn sách thuần tutorial SQL trên, cuốn sách này tập trung hướng dẫn xây dựng Data warehouse tùy theo bối cảnh khác nhau. Sách hướng dẫn cho 14 bối cảnh khác nhau bao gồm từ sales: retail sales, inventory, đến transportations, health care…

 

5. “SQL Server Query Performance Tuning” – Grant Fritchey: Tối ưu performance

Nền tảng là SQL Server và Azure Data Platform. Nếu bạn đã thành thạo SQL và muốn tối ưu các truy vấn của mình, cuốn sách này là dành cho bạn, các chuyên gia dữ liệu.
Cuốn sách này được tạo ra để cung cấp một hướng dẫn toàn diện và thực tế để có thể hiểu, phân tích và tối ưu hóa hiệu suất của các truy vấn SQL Server, từ đó cải thiện hiệu quả hệ thống và giảm chi phí hoạt động.

6. “SQL Server 2019 Administration Inside Out” – William Assaf: DBA fundamentals

Cuốn sách toàn diện cho chuyên gia dữ liệu muốn làm chủ SQL Server. Nội dung bao quát từ cài đặt, cấu hình, bảo mật, giám sát, tối ưu hiệu năng cho đến triển khai trên cloud và hybrid.
Với hệ thống tip Inside OUT và hướng dẫn thực tế, sách giúp DBA và data professionals quản trị hiệu quả hơn, giảm chi phí và sẵn sàng cho hạ tầng dữ liệu hiện đại.

KẾT

Ngoài ra, vẫn còn rất nhiều cuốn sách khác về SQL để bạn tham khảo tùy theo nhu cầu học tập và công việc. Quan trọng nhất là không chỉ đọc mà còn phải thực hành. Bởi chỉ khi áp dụng vào thực tế, kiến thức mới thật sự trở thành kỹ năng và giá trị cho bạn.
Mong đây có thể là hành trang tốt dành cho bạn trên con đường chinh phục SQL của mình.

 

Nếu các bạn cần một mentor – người chỉ dẫn – trên con đường ấy, bạn có thể tham gia khóa ELearning:

“From Query to Insights with SQL”

 

  • Giáo trình bài bản, trọn đời gồm
    • 102 video (12 giờ)
    • Tài liệu cô đọng, bài tập thực hành sau mỗi kiến thức, quiz kiểm tra
    • 4 case study thực tế về bán hàng, phân tích rủi ro…
  • Bài giảng được thiết kế theo luồng: Định nghĩa → Thực hành → Ứng dụng thực tế, đảm bảo kiến thức đi từ nền tảng đến triển khai.
  • Mỗi video chỉ khoảng 5 phút giúp bạn dễ theo dõi sau giờ làm việc.

  • Sẽ được học MIỄN PHÍ các nội dung mới cập nhật trong tương lai.
  • Ngoài ra bạn còn được ở trong cộng đồng community, nơi thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm, hỏi đáp…