Lần đầu đi phỏng vấn vị trí Data Analyst của Maz – Hỏi xoáy đáp sâu (P2)

Q1: “Chào anh, cho em hỏi anh đã chuẩn bị gì để apply vào được vị trí đầu tiên tại ngân hàng (lúc đó anh đã có Portfolio chưa? anh nghĩ điều gì trong CV lúc đó của mình đã thuyết phục được nhà tuyển dụng ? Vị trí đó test những kiến thức gì vậy ạ?)”

Chia sẻ với bạn, thật sự mình cảm thấy mình may mắn khi bắt đầu với nghề này vào hơn 3 năm trước. Thời ấy Power BI còn chưa phổ biến ở Việt Nam, thị trường ngành Data còn khá mới mẻ và nguồn nhân sự giàu kinh nghiệm cũng còn khan hiếm.

Công việc đầu tiên của mình ở Techcombank không có tên chính thức là Data Analyst. Mình được xem là là chuyên viên quản lý chất lượng về dịch vụ khách hàng và mảng vận hành của bank. Tuy nhiên, trong quá trình làm việc thì mình có cơ hội tiếp xúc với dữ liệu. Bắt đầu từ việc dùng Excel để tổng hợp data từ nhiều nguồn, tập tành làm pivot table, vẽ charts để tạo thành reports. Cũng chính từ đó, mình bắt đầu tìm hiểu và định hướng bản thân rẽ qua ngành này. Thế nên, câu chuyện phỏng vấn cho vị trí Data Analyst chính thức là sau khi mình rời Techcombank.

Thuở ấy, mình apply tìm kiếm vị trí DA với vỏn vẹn trong tay:

• Technical skills: Biết dùng SQL để query, transform data; dùng tốt PowerBI để làm EDA và tạo ra các dashboards
• Domain knowledge: Những thức mình có là kiến thức 2 năm đi làm ở ngân hàng (mảng tín dụng và mảng vận hành) + những kiến thức tổng quan mà anh học ở thời đại học về Marketing, Finance, Risk management.

Đúng thật là nhìn lại chiếc CV 3 năm trước, mình không có gì ngoài sức trẻ và sự hứa hẹn nhiệt thành cho những mục tiêu vừa chớm nở. Huhu đọc lại CV thấy ngô nghê quá, mọi người xem qua cũng đừng có cười Maz nha 🙁 “xí hổ”.

Nhưng mà trong suốt quá trình apply, mình cũng may mắn nhận được nhiều lời mời phỏng vấn, nổi bật trong số đó là: VNG, Tiki và Home Credit. Có thể nói việc đầu tiên mình đã làm tốt là chuẩn bị 1 chiếc CV đủ ấn tượng với nhà tuyển dụng. Bởi lẽ lúc đó mình đâu có chiếc Portfolio nào đâu, kinh nghiệm ở ngân hàng cũng không phải là chuyên môn DA. Lúc đấy, Maz tự tin nhất ở bản thân là kĩ năng “problem solving” , communication, làm khá tốt công việc visualization để cho ra những bài presentation tốt. Đây chính là chiếc chìa khóa giúp mình nhận được offer từ cả 2 công ty là Tiki và VNG (Ở HomeCredit thì mình không tham gia phỏng vấn vì cảm thấy tính chất công việc không hợp).

Nhà tuyển dụng đã test gì ở mình?

Ở Tiki, mình được giao cho 1 file excel dữ liệu về mảng logistic của công ty. Đề bài yêu cầu phân tích và đưa ra các giải pháp giúp cải thiện tình hình giao hàng của Tiki. Trong vòng 48 giờ đồng hồ với tất cả các kĩ năng và kiến thức hiện có mà “vào việc”. Mình bắt đầu phân tích đề bài, dùng kĩ năng problem solving mà list down ra tất cả các scenarios (ngữ cảnh) để tìm ra các root causes. Sau khi đã xác định hướng phân tích, mình import data vào PowerBI để khám phá các dữ liệu xem có giải quyết được hết tất cả các scenarios mình đặt ra và điều chỉnh khi cần thiết. Cũng bằng Power BI mà mình làm được cả quá trình EDA (vẽ rất rất nhiều biểu đồ để nắm bắt được nhiều insights nhất có thể). Sau khi đã phân tích “nát” hết các scenarios, mình chọn lọc những loại biểu đồ thể hiện được đúng và phù hợp nhất để đưa vào bài thuyết trình. Sắp xếp các insights thành một câu chuyện có mở, thân và kết bài, mình gói gém vào 10 slides và nộp cho công ty. Thở phì phù một hơi thật sâu, mình đã nổ lực hết mình trong 2 ngày đã qua, và hồi hợp chờ đợi kết quả thôi.

Vài ngày sau, khi thằng bé Maz còn đang tất bật đi đánh giá hiệu quả vận hành của trung tâm thẻ ở ngân hàng, nó nhận được thư mời cho vòng phỏng vấn trực tiếp ở Tiki. Vừa vui ra mặt vừa rầu rĩ trong lòng (Maz chưa nói với sếp chuyện mình sẽ rời team). Như bản năng trong các đợt phỏng vấn, mình chuẩn bị vài thông tin về công ty đang ứng tuyển để lỡ có bị hỏi còn biết đường mà chém một chút, thể hiện tinh thần ham học hỏi của bản thân.

Hầu như ở công ty nào cũng thế, người đầu tiên mình gặp sẽ là line manager và người còn lại là Dept Head. Mình được test gì ở vòng này? Nội dung được trao đổi nhiều nhất là kinh nghiệm của bản thân và sự phù hợp giữa mình và công ty. Đây thật sự là 60 phút quan trọng nhất cho mình cơ hội thấu hiểu cặn kẽ về công việc thực tế và môi trường làm việc (bao gồm sếp, định hướng của team, công ty). Nó giúp mình và người tuyển dụng nhận ra: hai bên có thực sự thuộc về nhau! Mình tận dụng hết từng phút để hỏi, hỏi nữa, hỏi thêm, … Mình biết để đi đến vòng này là cả hai bên đã dành nhiều thời gian và công sức cho nhau, nên mình càng phải thận trọng.

Giữ cho mình sự tự tin, thoải mái chia sẻ, điều này giúp người phỏng vấn cảm nhận được sự chân thành của bạn. Kết thúc buổi trao đổi, mình hoàn toàn hài lòng vì nó diễn ra như một cuộc trò chuyện giữa hai người anh em đang đi tìm cộng sự của nhau. Mình cũng tự tin là sẽ trúng tuyển, và đúng là kết quả diễn ra như vậy. Mấu chốt là như mình nói, bản thân mình đã show off bằng tất cả sự chân thành trong từng câu chữ, tiềm năng của một người trẻ là sự đồng điệu giữa Maz và anh Dept Head.

Chuyện ở VNG, chỉ cần nhìn vào CV là anh Leader đã biết Maz hoàn toàn không có thế mạnh về coding về technical skills. Thậm chí là không có một skils nào dùng được ở công ty mới này, vì ở team họ dùng Python và Tableau, trong khi mình có SQL và PBI thôi 🙁

Mình bắt đầu quá trình tuyển dụng bằng buổi phỏng vấn với anh leader. Tất nhiên là mình không phải test về technical skills, toàn bộ câu hỏi đều xoay quanh những kinh nghiệm mà Maz làm việc ở ngân hàng. Kể về những project đã làm ở công ty cũ, mình tập trung thể hiện khả năng giải quyết vấn đề, quản lý dự án, phong cách làm việc và khả năng ứng dụng dữ liệu tạo ra những thay đổi cho công việc. Tổng thể, anh leader đánh giá cao “potential” của Maz nên đã đồng ý tuyển một người chưa có nhiều kĩ năng IT như mình. Tuy nhiên mình tin là bất cứ công việc nào cũng cần thời gian trau dồi, các công ty sẵn sàng tạo điều kiện cho những ứng viên mà họ thấy được sự tiềm năng và phù hợp. Việc thể hiện niềm đam mê với vị trí ứng tuyển một cách chân thành, nó giúp con đường chinh phục nhà tuyển dụng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

Sau 2 tháng thử việc ở VNG, mình luyện được cấp tốc Python + Tableau và hoàn thành được end to end một quy trình phân tích dữ liệu từ: querying – transforming – analyzing – visualizing – communication. May mắn, may mắn, mình vẫn làm ở đây cho đến hiện tại này 🙂

Q2: Bạn có thể hướng dẫn cách bắt đầu tiếp cận với ngành data này với những người trái ngành như mình không?

Mình cũng xuất phát từ lĩnh vực kinh tế, những câu chuyện của mình đã có chia sẻ trên blog này nè. Hi vọng là bạn cũng đã đọc qua và có thêm một chút động lực trong hành trình vào nghề của bản thân.
Cụ thể để Maz note lại 2 bài viết:

1. Các requirements cần có để phục vụ công việc của người DA: https://madzynguyen.com/kinh-nghiem-tro-thanh-data-analyst/

2. Lộ trình và nguồn tự học trở thành DA trong 4 tháng: https://madzynguyen.com/tu-hoc-nghe-data-analyst/

Ngoài ra, một cách thường giúp mình có thể động lực trong nghề này đó là xem nhiều video của các influencers. Xem họ chia sẻ về công việc hàng ngày, kiến thức và kĩ năng từ đó lĩnh hội được một bầu trời động lực cho mình noi theo luôn ấy. Maz thường xem kênh của Alex The Analyst, bạn cũng xem thử nhé.

Q3: Anh có biết về Google Analytics Certificate không ạ? Và nếu có thể thì anh có thể so sánh cert đó với DA-100 không ạ?

Điều chắc chắn đầu tiên là Maz đã thi qua DA-100 rồi và Maz chưa có Google Analytics Certificate :))

Tuy nhiên mình cũng có ngâm cứu qua nội dung khóa học của Google. Có thể thấy khóa của GG bao gồm các học phần đầy đủ cho một quá trình phân tích dữ liệu. Điều này có nghĩa ngoài việc học các tools (SQL, Tableau, R) bạn còn hiểu được các tools này sẽ áp dụng vào giai đoạn thực tế nào của công việc. Nói thật, nếu có thời gian Maz sẽ học qua khóa của GG vì nó được xem là Fundamental course trong nghề DA mà nhỉ.

Còn DA-100, đây là chứng chỉ test kĩ năng phân tích dữ liệu bằng PowerBI. Mà PowerBI là một visualization tool, nên sẽ bị hạn chế một vài điểm, nổi bật là khả năng làm data cleaning sẽ bị giới hạn so với việc dùng SQL, Python hay R.

—

Đóng lại 3 câu hỏi tiếp theo mà mình nhận được sự quan tâm nhiều nhất từ các bạn gửi về. Hi vọng mọi người có một tẹo cảm xúc, hoặc vui hoặc một nụ cười thư giãn khi đọc qua nha.

Nếu muốn tâm sự với mình, Maz đợi bạn ở đây nè: chiếc form này

Good night

Maz Nguyen